“Begeleidingskunde gaat over het begeleiden van professionals in hun werk. Bijvoorbeeld bij het leren van ervaringen in het werk. Een begeleidingskundige helpt om die ervaringen bespreekbaar te maken en daardoor persoonlijk inzicht te verwerven. Dat kan met een medewerker individueel maar ook met teams”, zegt Michiel de Ronde. De Ronde is sinds september 2015 lector Begeleidingskunde bij Kenniscentrum Talentontwikkeling. Daarnaast is hij docent bij de masteropleiding Begeleidingskunde van Hogeschool Rotterdam.

Volgens De Ronde wordt er vooral binnen teams nog te weinig stilgestaan bij ervaringen. “Individueel gebeurt dat veel meer. Bijvoorbeeld met coaching en supervisie. Maar het is ook heel leerzaam om als team te kijken naar wat goed gaat en wat niet in het gezamenlijke werk. Het liefst samen met de leidinggevenden. Vragen als: ‘hoe zetten we onze leidinggevende in z’n kracht?’, ‘wat werkt wel en niet goed in zijn of haar manier van leidinggeven?’ en ‘wanneer kost het gedrag van medewerkers energie en wanneer levert dat juist energie op?’, leiden vaak tot nuttige inzichten.” De Ronde vertelt dat begeleidingskunde is ontstaan in het veld van de sociale beroepen. “Als je met mensen werkt, zijn zaken als houding en gedrag, samenwerking en reflectie extra belangrijk. Niet voor niets komen relatief veel van onze masterstudenten uit het onderwijs en de zorg.”

Als lector wil De Ronde zorgen dat het vak begeleidingskunde in ontwikkeling blijft door onderzoek en kennisvernieuwing. De Ronde: “Ik doe zelf onderzoek dat nauw verbonden is met de praktijk. Zo kreeg ik van een aantal supervisors van UWV de vraag of ik met hen kon onderzoeken hoe zij hun hun werk meer vruchtbaar konden maken binnen de organisatie. Ze wilden een rol kunnen spelen in het opleiden van jonge professionals en de samenwerking tussen de artsen en arbeidskundigen en het management bevorderen.” Binnen de hogeschool zelf spelen er ook genoeg zaken waar De Ronde onderzoek naar kan doen. In de afgelopen twee jaar is er bijvoorbeeld een grote organisatieverandering geweest bij het onderwijsinstituut voor Sociale Opleidingen. “De directie vroeg of ik kon onderzoeken wat deze verandering voor de docenten betekende. Daarvoor heb ik alle vijftien teams van het instituut uitgenodigd voor zogenaamde leertafels. Aan die leertafels konden de docenten hun ervaringen met elkaar delen en zo ook van elkaar leren. Wat werkt goed? Wat niet? En waarom? Ik was echt onder de indruk van de energie die vrijkwam bij de deelnemers. En van hun enorm betrokken verhalen”, vertelt De Ronde.

In september 2016 heeft Hogeschool Rotterdam de opleidingen Pedagogiek, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, Culturele en Maatschappelijke Vorming en Maatschappelijk Werk en Dienstverlening samengevoegd tot één nieuwe bacheloropleiding: Social Work. Deze brede bachelor sluit beter aan bij de behoefte vanuit de praktijk. In de nieuwe opleiding vormt elke docent een team met een groep studenten. Elk team zorgt zelf voor de uitvoering van het onderwijs, afgestemd op de vragen van de studenten en in nauwe onderlinge samenwerking.

De Ronde is groot voorstander van het gebruik van speelse werkvormen in begeleidingssituaties. “Als ik bijvoorbeeld muziek, verhalen of een spel gebruik, gebeurt er iets met de groep. Deelnemers komen voorbij het praten en dat levert vaak mooie inzichten en reflectiemomenten op”, zegt De Ronde. “Zo las ik het prentenboek ‘Kikker is Kikker’ van Max Velthuijs voor aan een groep. Het verhaal gaat over identiteit en identiteitsontwikkeling en maakt dit onderwerp heel herkenbaar. De ervaringen die ik daarmee opdoe, verwerk ik dan later weer in een publicatie. Zo blijft de cirkel van kennisontwikkeling ronddraaien.”

Dit artikel direct delen:

De master Begeleidingskunde van Hogeschool Rotterdam is een deeltijdopleiding van 2,5 jaar. De opleiding is bedoeld voor professionals met minimaal vijf jaar werkervaring en bestaat uit drie fases. In de eerste fase staan individuele leervragen en de rol van de supervisor centraal. In de tweede fase gaat het om teamvragen en teamcoaching en de derde fase besteedt aandacht aan organisatieontwikkeling, onder andere via het thesisonderzoek.